Hatiplerin Hitabet Rengi (Analiz)

Korona virüs salgını döneminde uzun süre evde kaldık. Hocalar da hizmetlerini internet üzerinden yaptı bu arada internetle yeni tanışanlar da oldu. bizler de bu sayede nice hocayı dinleme tanıma fırsatı bulduk. Bu fırsat bize hocaların uslübünü inceleme değerlendirme ve hitabet renk analizi yapma imkanı sunmuş oldu

Vaaz eden, kürsüye çıkıp konuşan kişiye hatip ve vaiz denir. Bu ister bir cami kürsüsü olsun ister siyaset mitingi ister konferans veya yutub videosu olsun. Halka hitab eden herkes vaizdir hatiptir
Cübbeli Ahmet hoca efendi,
Abdülmetin hoca merhum,
Bayram hoca merhum,
Erbakan hoca merhum
Sevki Yilmaz
Salih topçu hoca
Mahmut eren hoca,
Mesut Demir hoca
Ahmet İslamoğlu hoca
Ihsan Şenocak hoca,
Ömer Döngeloğlu merhum birer hatiptir ve yazımızın birer konusu..

Kadraja girecek bu ehli sünnet hocalara ilaveten Mehmet Görmez gibi ortada duran ve yaşar nuri öztürk, mustafa i.oglu, mustafa öztürk, mehmet okuyan gibi bazı bidat ehlinden ekran yüzleri de kadraja girecek.

Hitabet Rengi Nedir

Bunu ses analizi içindeki ses rengi gibi düşünün. Burada yapacağımız şey hatibin konuşması içindeki doğru ve yanlışları tespit etmek değil. "Şu sözleri İslama uygun şu sözleri hatalı.." gibi yorumlar yapmayacağız. Bu benim için çok daha kolay olurdu.. Biz burada hatibin konuşma biçimini vaaz üslubunu ruh halini ve belki onu konuşmaya iten saiklerden oluşan hitabet renklerini konuşacağız

Hitabet Rengi üç hususun bileşiminden oluşur: 1) hedef kitle 2) üslup 3) sermaye (argüman). O yüzden analize girecek hatipte bu üç husus yerleşmiş ve belirginleşmiş olmalı.

Cübbeli Ahmet Mahmut Ünlü hocaefendi (iki dönem)

Eski Cübbeli Dönemi: Şuurlu, gözü kapalı, tam bir teslimiyet, sesinde ve edasında bir feyzin eseri, kalpten gelen bir ses ve kalplere gönüllere duygulara hitap eden bir uslüp. kesintisiz uzun cümleler, düşünmüyor adeta akıyor.. hedef kitlesi inananlar, cami cemaati yani ehli hidayet. Konusu Ayet ve hadisler ve bazı kıssalar, dinleyenleri daha çok ibadete takvaya ameli salihe çağrıyor, onlara merhamet acıma içerikli iyiliklerini selametlerini candan isteme.. edası Mahmud efendiyi andırıyor, onun tesirinde olduğu çok açık, ileriki zamanlarda uslübünde mizah var arada cemaati güldürüyor. bazen muhatabı hicvediyor.. ancak genel itibarla uslup müspet, çekici ve dinletici akıcı.. dili: halk diline yakın, yöresel şive yok

Yeni Cübbeli Dönemi: Zekice, Gözü açık, etrafını görüyor. gündemi takip ediyor. Çevreden soru itiraz ve taarruzların farkında ve çok zaman onlara cevap veriyor. cümleler kısa ve ses kesinti var, düşünüyor kuruyor söylüyor.. soru cevaba çok kere müracaat ediyor, ders vermeye yakın..
Hedef kitlesi karışık, bazen ehli hidayet, amellerin faziletiyle onları amele teşvik eder, bazen de dinden imandan haberi olmayan, namaz kılmayan kişiler.. onları dine Allaha davet eder. Bazen de ehli sünnet muhalifi tanınmış birini hedefe koyar.. ona açıkça reddiye yapar hatalı fikirlerini isim vererek ifşa eder. Malzeme seçimi: kimsenin bilmediği kitaplardan adı fazla duyulmadık alimlerin kıssaları teşvikleri hadis diye naklettikleri, dergide yazdığı yazıların tanıtımı, o yazılar üzerinden amele teşvik. her vaazda farklı bir bilgi verme çabası dikkat çekmekte. özel gün ve gecelere uygun vaaz ve teşvikler.. uslübü genelde müspet, hayırhah, muhatabın iyiliğini isteme ve anlattığına kendisi son derece inanıyor hissiyatı hakim, bazen teessüf. mizahı kullanır, iyimser, umut verici teşvik edici.. kendini dinletir.

Abdülmetin Balkanlıoğlu hocaefendi Rh.A

Dertli, akıllı ve zeki, Ümmeti uyanışa harekete çağıran bir eda.. dvm..