istihare çeşitleri ve yorumlanması

 İstihare nedir ? 

İstihare hayrı aramak, istemek ve hayrın nerede, hangi işte olduğu bilgisini yüce Allah'tan sormak istemektir.

İstihare yapmak neden gerekir ?

İstihare sünnettir ve Peygamber Efendimizin s.a.s bize öğüdüdür Buyurmuşlar: İstihare eden pişman olmaz, istişare eden yanılmaz, iktisatlı davranan fakirlik çekmez." Yine, Sa'd b. Ebi Vakkas rivayet ediyor Rasulullah s.a.s Efendimiz buyurmuş: Âdem oğlunun Allahtan hayır dilemesi (istihâresi) sâdetindendir. Allahın hükmüne razı olması da sâdetindendir. Allahtan hayır istemeyi terketmesi ise onun bedbaht olmasındandır. Allahın hükmüne razı olmaması da, Âdemoğlunun bedbahtlığındandır"[1] Mahmud Efendi Hazretleri ve talebeleri ekser işlerinde istihare ederler. 

İstihare hangi işler hakkında yapılır ?

Mübah ve dinimizce meşru olan işlerde yapılır, mübahlardan hangisini tercih edeceğine karar vermek için. Mesela bir kişi şu dükkanı açsa mı, veya şu kişiyle evlense mi noktasında istihare eder. Veya Hacc gibi farz olan bir vazifenin şu yılda? şu vasıtayla? şu şirketle? yapılması hakkında istihare edilebilir. [2]

Ancak bir haramın veya tahrimi mekruhun işlenmesi noktasında istihare edilmez. Faraza istihare etse ve en parlak bir rüyada ona yap denmiş olsa bilsin ki şeytandandır, zira din tamamlanmıştır ve rüya ile değişmez. Mesela bir kız üniversiteye gitmek için istihare edemez, geçersizdir. Zira İslam fıkhının caiz değil dediği şey istihare ile caiz olmaz.

İstihare Nasıl Yapılır ?

İstihare için yeni bir abdest alınır ve iki rekat namaz kılınır (tercihen kafirun ve ihlas okunur) akabinde duası okunur ve sünnet üzre yatılır, uyuyuncaya değin zikir salevat ile meşgul olunur. En sağlam sonuca ulaşmak için İstihareyi üç, beş veya yedi kere tekrar etmek uygundur.

İstihare duası nedir?

Duanın arapça aslının okunması en iyisidir ve ancak manasını düşünerek şu şekilde niyaz edebilirsiniz:

"Allahım sana soruyor, ilmine danışıyorum, senden hayrı talep ediyorum, senin kudretinden kuvvet ve fazlı kereminden istiyorum, Allahım şüphesiz bilen sensin ben bilmiyorum, Kadir sensin ben güçsüzüm ve sen bütün gaybı hakkıyla bilensin. Öyleyse Allahım eğer bu işim dinim ve dünyam hakkımda hayırlı ise onu bana takdir et ve kolay eyle sonra mübarek kıl. Yok, dinim ve dünyam hakkımda hayırsız ise onu benden beni de ondan uzak et ve hayır her nerde ise beni ona kavuştur sonrada onunla beni hoşnut kıl. Amin" [3]

İstihare nasıl yorumlanır ?

İstihareyi en doğru yorumlayacak kişi yine kendisidir. Şöyle ki istihare akabinde kişi kalbine bakar eğer o işi yapma arzusu çoğalmışsa hayırlıdır yapsın. Azalmışsa olumsuzdur o işi terk etmelidir, yok eğer hevesinde bir değişiklik olmadıysa işaret alınmamış, istihareye devam etmeli demektir. [4]

Kendi yerine başkası istihare edebilir mi ?

Hayır, aslolan kişinin kendi işi için istihareyi kendi yapmasıdır, ben rüya göremiyorum sen çok iyi görüyorsun benim yerime sen yat fikri doğru bir fikir değildir, sağlıksızdır. Mahmud Efendi hazretleri cemaat içinde artan bu tür davranışın önüne geçmek için bir toplantıda bunu böyle ifade etmiştir: Herkes kendi istiharesini kendi yapacak" [5]

İstiharede rüya görmek şart mıdır ? 

Yukarıdaki bilgiler ışığında konuşursak hayır şart değildir. Mühim olan istihare namazını kılmak duasını etmek ve kalbine bakıp ilahi ilham ve işaretleri gözetmektir. Belki rüya bu üçüncü hususun temininde yardımcı niteliğinde

Kuran ve Tesbih istiharesi var mıdır, nedir ?

Sünnet olan istihare bu namazın kılınması ve duasıyla yapılandır, ancak bir mübah niteliğinde ve tefeü'l [6] kabilinden olarak Kuran-ı Kerim veya başka bir mübarek kitap açılabilir. Bunda da farklı yöntemler uygulanmıştır, birisi: Rastgele açılan sayfada göze çarpan ilk ayet ilk söz ile tefeü'lde bulunmaktır. Çıkan ayette maksada yorumlanabilecek işaretler aranır. Diğer şekli: Açılan sayfadaki H'ı (noktalı) ve şın harflerini sayıp, H'ı daha çok ise hayra alamet kabul etmek. H’ı hayır, Şın şer demektir.

Tesbih istiharesi ise bir nevi kura veya tefe'üldür ve caizdir. Şekli: kalben Allaha yönelip tesbihin bir yerinden tutulur ve imameye değin Adem Havva İblis diye sayılır, İmamede Adem çıkarsa hayır, iblis çıkarsa şerre yormak. Hava çıkarsa istihareye devam etmek.

İstihare Makamı nedir ?

Risale-i Kutsiyyede geçtiği üzere Allahın arif kulunun kalbine verdiği bir nur bir haslettir ki o kalp o nurla ancak hayırlı olana meyleder ve şerri hissederek firar eder.

Arapça İstihare duasının okunuşu:

"Allâhümme inni estehiruke bi ilmike ve estakdiruke bi kudretike ve es'elüke min fadlike'l-azim. Fe inneke tagdiru ve lâ agdir ve ta'lemu ve lâ a'lem ve ente Allâmu'l guyûb. Allâhümme inkünte ta'lemu enne hâza'l-emre hayrun li fi dini ve meâşi ve âkıbeti emri Fegdirhu li ve yessirhu li summe bârik li fihi. Ve in künte ta'lemu enne hâza'l-emre şerrun li fi dini ve maâşi ve âkıbeti emri f'asrifhu anni va'srifni anhu ve'gdur li el-Hayra haysü kâne. Sümme ardihi bihi"

İstihare ve İstişareden hangisi önceliklidir, diğerine tercih edilir?

 

Önce istişare edilir, nihai kararı tesbit ve tahkim etmek için istihare edilir. Veya istişarede çıkan farklı kararlar istihare ile bire indirilir.

__________________________________________________ ______
[1] Ahmed b. Hanbel, I, 167; Tirmizi, Kader, 15.
[2] Büyük İslam ilmihali, Ömer Nasuhi bilmen
[3] Buhari, Teheccüt 25, Deavat 49
[4] Mektubat, İmam-ı Rabbani
[5] 2005 yılı mayıs ayında, kayıtları bende mevcut
[6] Hadiste geldi : Rasulullah s.a.s fe'li haseni severdi." Fe'li hasen gelişen olaylardan güzel yorumlar çıkarmak, hadisat ve eşyada uğur ve bereket görmek.